Một quy trình M&A có khá nhiều bước khác nhau và có thể kéo dài đến cả năm trời để hoàn thành. Nó kéo dài như vậy bởi lẽ bản chất của M&A là giao dịch “mua lại và sáp nhập”, chứ không chỉ hiểu đơn giản là “mua bán” như chúng ta vẫn quen dùng. Cụ thể như nào, hãy cùng chúng tôi theo dõi bài viết dưới đây.

TÓM TẮT NỘI DUNG

Quá trình M&A điển hình gồm 10 bước:

Sự hiểu biết về M&A thực sự quan trọng và cần thiết cho những người làm việc trong lĩnh vực như ngân hàng, tập đoàn, các quỹ đầu tư. Để hiểu rõ hơn về quy trình M&A, hãy cùng phân tích chi tiết và chuyên sâu hơn 10 bước của một thương vụ M&A:

Phát triển chiến lược mua lại: Bước đầu tiên là xác định mục tiêu và định hướng chiến lược của thương vụ M&A. Bạn cần xem xét các yếu tố như tăng trưởng doanh thu, mở rộng thị trường, tiếp cận công nghệ mới, hoặc tăng năng lực cạnh tranh. Việc xác định chiến lược sẽ giúp bạn tìm kiếm đối tác phù hợp và định hướng cho các bước tiếp theo.
Xác định tiêu chí tìm kiếm: Đặt ra những tiêu chí cần thiết để xác định một doanh nghiệp có tiềm năng hay không, như vị trí thị trường, đội ngũ nhân sự, hoặc tài chính. Điều này sẽ giúp bạn lọc ra những đối tượng tiềm năng, tập trung vào việc phân tích và đánh giá họ trong các bước tiếp theo.
Tìm kiếm các công ty mục tiêu tiềm năng: Dựa trên chiến lược và tiêu chí đã xác định, bạn sẽ tiến hành tìm kiếm và thu thập thông tin về những công ty tiềm năng. Việc này đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ lưỡng trong việc đánh giá, so sánh và phân tích thông tin, để tìm ra những đối tác thích hợp nhất.
Bắt đầu kế hoạch mua lại: Khi đã xác định được đối tượng mục tiêu, bạn sẽ tiến hành liên lạc với họ, thể hiện ý định mua lại hoặc sáp nhập, và bắt đầu các cuộc đàm phán ban đầu. Bước này đòi hỏi sự linh hoạt và khéo léo trong việc trình bày lợi ích chung của thương vụ, tạo nên sự tin tưởng giữa hai bên.
Phân tích định giá: Sau khi các bên thống nhất ý định hợp tác, bạn sẽ tiến hành phân tích định giá công ty mục tiêu dựa trên các thông tin tài chính, doanh thu, tài sản, và các yếu tố khác. Việc định giá đúng giá trị của công ty sẽ ảnh hưởng đến việc đàm phán và thiết lập giá mua bán trong các bước tiếp theo.
Đàm phán: Với kết quả định giá, bạn sẽ đưa ra đề nghị mua bán và các điều khoản liên quan. Đàm phán đòi hỏi sự linh hoạt, kiên nhẫn và khéo léo để đạt được thỏa thuận tốt nhất cho cả hai bên. Trong quá trình này, bạn cần giữ liên lạc chặt chẽ với đối tác, cập nhật thông tin và thực hiện điều chỉnh khi cần thiết.
Thẩm định chuyên sâu M&A (Due Diligence): Sau khi các bên đạt được thỏa thuận cơ bản, quá trình thẩm định chuyên sâu sẽ được tiến hành. Đây là giai đoạn kiểm tra, xác minh và đánh giá chi tiết hơn về các thông tin của công ty mục tiêu, bao gồm tài chính, pháp lý, thuế, lao động, môi trường, và công nghệ. Mục đích là để xác nhận hoặc điều chỉnh các đánh giá trước đó, đảm bảo không có rủi ro ẩn chưa được phát hiện.
Hợp đồng mua bán: Khi quá trình thẩm định chuyên sâu hoàn tất và hai bên đồng ý với kết quả, hợp đồng mua bán sẽ được soạn thảo, thảo luận và ký kết. Hợp đồng cần đảm bảo rõ ràng các điều khoản, trách nhiệm và quyền lợi của từng bên, đồng thời xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình giao dịch.
Chiến lược tài chính cho việc mua lại: Trong giai đoạn này, bên mua sẽ xác định và thực hiện các phương án tài chính phù hợp để đảm bảo nguồn vốn cho việc mua lại. Các phương án có thể bao gồm vay nợ, phát hành cổ phiếu, hoặc sự dụng nguồn vốn nội bộ. Việc lựa chọn chiến lược tài chính hợp lý sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả của thương vụ và tài chính của công ty sau M&A.
Đóng deal và hợp nhất: Khi mọi thỏa thuận và hợp đồng đã được hoàn thành, hai bên sẽ tiến hành đóng gói và hoàn tất các thủ tục pháp lý, tài chính cần thiết. Sau đó, quá trình hợp nhất sẽ diễn ra, bao gồm việc hòa nhập văn hóa doanh nghiệp, đội ngũ nhân sự, hệ thống quản lý, công nghệ, và thị trường. Việc hợp nhất diễn ra một cách mượt mà sẽ giúp tối ưu hóa lợi ích của thương vụ và đảm bảo sự phát triển bền vững của công ty sau M&A.

Như vậy, một thương vụ M&A điển hình sẽ trải qua 10 bước chính, từ việc xác định chiến lược, tìm kiếm và đàm phán, đến việc định giá, thẩm định chuyên sâu, thiết lập hợp đồng, tài trợ và cuối cùng là hợp nhất hai công ty. Mỗi bước trong quá trình này đều liên quan chặt chẽ với nhau và ảnh hưởng đến tổng thể cả bài viết. Bằng cách phân tích chuyên sâu và chi tiết hơn, bạn sẽ có cái nhìn tổng quan và hiểu rõ hơn về các khía cạnh quan trọng trong quá trình M&A, giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho các thương vụ trong tương lai.

Các bước trong quy trình M&A của bên bán

Ở phần trên là 10 bước cơ bản của thương vụ M&A, hay nói cách khác đó cũng chính là những quy trình mà bên mua sẽ phải thực hiện để có một thương vụ êm đẹp. Vậy, bên bán có cần chuẩn bị gì cho thương vụ này không, tìm hiểu ngay dưới đây nhé.

Về cơ bản thì bên bán có ba giai đoạn lớn: chuẩn bị bán, tạo các đề xuất cho bên mua và cuối cùng là đàm phán giá cả.

Giai đoạn 1: Chuẩn bị bán

Ở giai đoạn này, bên bán cần xác định chiến lược bán rõ ràng, ngay cả khi thương vụ thất bại. Ban điều hành cùng các cố vấn nên xác định được những bên mua lý tưởng để theo đến cùng.

Để cuộc mua bán chuyển giao diễn ra thành công, bạn cần chuẩn bị một bộ hồ sơ, tài liệu toàn diện về công ty của bạn cho những bên mua tiềm năng xem qua. Nếu bạn đang làm việc với các ngân hàng đầu tư về việc bán, họ sẽ chuẩn bị một bản ghi nhớ thông tin bí mật (CIM), có thể dài hơn 50 trang bao gồm thông tin về tài chính, vị thế thị trường và các sản phẩm và dịch vụ của công ty bạn.

Từ đó, bạn có thể trích xuất thông tin từ CIM để tạo các phần tài liệu ngắn hơn, chẳng hạn như Thư giới thiệu, tài liệu quảng cáo hoặc kế hoạch truyền thông chào bán công ty.

Giai đoạn 2: Hình thành đề xuất mua lại từ bên mua

Giai đoạn này cơ bản gồm những việc như là gặp gỡ và trao đổi thông tin mua bán với các bên mua tiềm năng từ đó viết hợp đồng mua bán chuyển nhượng. Một lưu ý cho bán là Đừng chấp nhận lời đề nghị đầu tiên và hãy sáng suốt trong việc đưa ra những thông tin sâu hơn cho các bên mua tại thời điểm này.

Giai đoạn 3: Đàm phán

Ở bước này, bạn hãy đảm bảo mình đã sẵn có tất cả các thông tin tài chính sẵn sàng cho giao dịch. Và trong đàm phán thương lượng, hãy đề cập đến mục đích chiến lược của bên bạn đã đề ra ngay từ đầu.

Hai bên cùng nhau làm việc và thống nhất để đi đến việc soạn thảo một thỏa thuận cuối cùng. Sau khi bạn ký thỏa thuận cuối cùng, giao dịch coi như đã kết thúc. Quá trình sáp nhập bắt đầu!

Phân tích và đánh giá Sáp nhập và Mua lại

Một trong những bước quan trọng nhất trong quá trình M&A là phân tích và định giá mục tiêu mua lại. Việc này thường bao gồm hai bước: định giá mục tiêu dựa trên cơ sở độc lập và định giá tiềm năng của sự kết hợp. Để tìm hiểu thêm về việc định giá mục tiêu M&A, hãy tham khảo hướng dẫn về mô hình DCF.

Khi đến phần định giá các tiềm năng kết hợp, có hai loại tiềm năng cần xem xét: tiềm năng cứng và tiềm năng mềm. Tiềm năng cứng là những tiết kiệm chi phí trực tiếp sẽ được thực hiện sau khi hoàn thành quá trình sáp nhập và mua lại. Tiềm năng cứng, còn được gọi là tiềm năng hoạt động hay tiềm năng vận hành, là những lợi ích hầu như chắc chắn sẽ xuất hiện từ việc sáp nhập hay mua lại – chẳng hạn như tiết kiệm lương từ việc loại bỏ nhân viên dư thừa giữa công ty mua và công ty mục tiêu.

Tiềm năng mềm, còn được gọi là tiềm năng tài chính, là những khoản tăng doanh thu mà công ty mua mong muốn thực hiện sau khi thương vụ kết thúc. Chúng được gọi là “tiềm năng mềm” bởi vì việc thực hiện các lợi ích này không chắc chắn như tiết kiệm chi phí của “tiềm năng cứng”. Tìm hiểu thêm về các loại tiềm năng kết hợp khác nhau.

Ai là những người đóng vai trò quan trọng trong một giao dịch M&A?

Các chủ thể của bên mua lại có vai trò rất quan trọng để thúc đẩy sự thành công của một thương vụ M&A, có thể kể đến như: Luật sư, giám đốc kinh doanh, ngân hàng, các chuyên gia tư vấn… Cụ thể như sau:

Vai trò của luật sư

Luật sư là nhân tố đơn lẻ nhưng đóng vai trò then chốt trong đội ngũ thẩm định chi tiết. Bởi hoạt động M&A về cơ bản là chuyển giao quyền sở hữu hợp pháp, do vậy, luật sư tham gia vào hầu hết quy trình của M&A, xem xét các điều khoản, xem xét tài liệu thẩm định và soạn thảo hợp đồng mua bán. Luật sư bảo đảm niềm tin cho bên mua sẽ nhận được khi họ mua một công ty.

Vai trò của ngân hàng

Ngân hàng gồm các chuyên gia tài chính có mạng lưới quan hệ rộng, có bộ phận xử lý nợ và mua lại cổ phần của các công ty… Do đó, họ dễ dàng xác định các mục tiêu mua lại, định giá mua phù hợp, thiết lập các cuộc họp giữa các bên quan tâm và cơ cấu tài chính khi mua lại.

Các ngân hàng thường có ít thông tin về các lĩnh vực sản xuất kinh doanh của khách hàng, nhưng về cơ bản các ngân hàng có kinh nghiệm về hoạt động M&A. Họ thường có kỹ năng phân tích tài chính và nền tảng về giao dịch. Bên cạnh việc hỗ trợ kỹ thuật cho giao dịch M&A, thì các ngân hàng cũng có thể đưa ra nhiều lời khuyên chiến lược cho bên mua, cũng như thông tin về những DN trong ngành có thể bán và ai đang mua.

Vai trò của chuyên gia tư vấn

Các chuyên gia tư vấn M&A đóng vai trò rất lớn trong việc thành bại của các thương vụ, đặc biệt là các thương vụ phức tạp đòi hỏi sự tham gia của nhiều bên tư vấn khác như pháp lý, kiểm toán.

Để thực hiện tốt vai trò của một chuyên gia tư vấn M&A, thì các chuyên gia phải có một lượng kiến thức lớn lẫn kinh nghiệm về phân tích tài chính, đầu tư và luật pháp. Thêm vào đó, các chuyên gia còn phải sử dụng các kỹ năng này một cách thành thục, nhuần nhuyễn để có thể đưa ra những tư vấn có lợi nhất cho khách hàng.

Vai trò của kế toán

Kế toán, đương nhiên, sẽ tập trung vào tài chính. Họ sẽ chịu trách nhiệm ký kết các khoản tài chính lịch sử để xác minh rằng chúng phản ánh trung thực các hoạt động thực sự của doanh nghiệp. Họ cũng sẽ tư vấn về cấu trúc giao dịch phù hợp nhất từ góc độ thuế và có khả năng chuẩn bị một báo cáo tóm tắt về tài chính của công ty.

Tổng kết

Tóm lại, một thương vụ M&A điển hình sẽ trải qua 10 bước chính, từ việc xác định chiến lược, tìm kiếm và đàm phán, đến việc định giá, thẩm định chuyên sâu, thiết lập hợp đồng, tài trợ và cuối cùng là hợp nhất hai công ty. Đồng thời, bên bán cũng cần chuẩn bị và thực hiện các giai đoạn từ việc chuẩn bị bán, tạo các đề xuất cho bên mua và cuối cùng là đàm phán giá cả.

LAVN Law Firm chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ toàn diện cho các thương vụ M&A, giúp đảm bảo quá trình diễn ra suôn sẻ và hiệu quả. Chúng tôi cam kết đồng hành cùng quý khách hàng từ bước khởi đầu đến khi hoàn tất thương vụ, đảm bảo sự hài lòng và thành công cho cả hai bên. Nếu quý khách hàng có nhu cầu tư vấn về M&A, xin vui lòng liên hệ với LAVN Law Firm để được hỗ trợ tốt nhất.